استفاده از فیلترشکن برای دسترسی به اینترنت در ایران از این به بعد ممنوع خواهد بود. شورای عالی فضای مجازی این تصمیم را به صورت رسمی اعلام کرده است. در این مصوبه آمده که فقط کسانی که مجوز قانونی داشته باشند می‌توانند از فیلترشکن استفاده کنند. همچنین یک کارگروه ۷ نفره برای نظارت بر وضعیت فیلترشکن‌ها تشکیل شده است. این کارگروه شامل رئیس مرکز ملی فضای مجازی، دادستان کل کشور، وزرای اطلاعات و ارتباطات، نماینده سپاه پاسداران و دو عضو شورای عالی فضای مجازی است. این کارگروه باید گزارش خود را به شورای عالی فضای مجازی ارائه دهد.
شورای عالی فضای مجازی تصمیم گرفته است که ترافیک اینترنتی داخلی را افزایش دهد و با فیلترشکن‌ها مبارزه کند. برای این منظور وزارتخانه‌های ارشاد، اقتصاد و ارتباطات باید با هم همکاری کنند و تولیدکنندگان محتوا و کسب‌وکارهایی که در پلتفرم‌های خارجی فعال هستند را به پلتفرم‌های داخلی جابجا کنند. این وزارتخانه‌ها همچنین موظف هستند که ظرف ۶ ماه نیمی از تولیدکنندگان محتوای محبوب را از اپلیکیشن‌های خارجی به پلتفرم‌های داخلی منتقل کنند. شورای عالی فضای مجازی همچنین مصوب کرده است که خدمات دولتی فقط از طریقپلتفرم‌های داخلی قابل دسترسی باشند و تبلیغ افراد حقوقی در اپلیکیشن‌های خارجی ممنوع شود.
پلتفرم‌های داخلی، میزبان صفحات و کسب و کارهای پرمخاطب
شورای عالی فضای مجازی خواستار انتقال تولیدکنندگان محتوا و کسب‌وکارهای فعال در اپلیکیشن‌های خارجی به پلتفرم‌های داخلی شده است. برای این منظور وزارتخانه‌های ارشاد، اقتصاد و ارتباطات باید ظرف یک ماه طرحی را برای ترغیب این گروه‌ها به فعالیت در پلتفرم‌های داخلی آماده و به شورای معین ارسال کنند. این ماده دارای یک تبصره است که بر اساس آن طرح باید شامل این بند باشد که حداقل ۵۰ درصد از تولیدکنندگان محتوای محبوب را ظرف شش ماه از پلتفرم‌های خارجی به اپلیکیشن‌های داخلی منتقل کند. همچنین تبصره مشخص کرده است که مرکز ملی فضای مجازی کشور مسئول تعیین شاخص محبوبیت صفحه‌ها و کانال‌ها است.
تبلیغ چهره‌های حقوقی در پلتفرم‌های خارجی ممنوع است
شورای عالی فضای مجازی مصوب کرده است که تبلیغ اشخاص حقوقی در سکوهای خارجی ممنوع می‌شود. برای اعمال این مصوبه وزارتخانه‌های ارشاد، صداوسیما، اقتصاد و دارایی، قوه قضائیه و فرماندهی کل انتظامی باید با هم همکاری کنند و اقدامات لازم را انجام دهند. این وزارتخانه‌ها همچنین باید هر ۳ ماه یک بار گزارش خود را به مرکز ملی فضای مجازی کشور بفرستند. اما در این مصوبه مشخص نیست که «اجرای سازی» به چه معناست؟
خدمات‌رسانی دولت در پلتفرم‌های داخلی
شورای عالی فضای مجازی خواستار این است که خدمات دولتی فراگیر و ضروری فقط در اپلیکیشن‌های داخلی قابل دسترسی باشند. برای این منظور وزارت ارتباطات باید با کارگروه دولت الکترونیکی همکاری کند و امکان ارائه این خدمات را در پلتفرم‌های داخلی فراهم کند. این ماده دارای یک تبصره است که بر اساس آن وزارت ارتباطات باید ظرف شش ماه حداقل دو خدمت دولتی فراگیر و ضروری را در ظرفیت‌های داخلی ارائه کند. همچنین تبصره مشخص کرده است که مرکز ملی فضای مجازی کشور مسئول تعیین میزان فراگیری و ضرورت خدمت است.
بیشتر بخوانید: پلتفرم‌های خارجی پرطرفدار با عبور از هفت خان رفع فیلتر خواهند شد
شورای عالی فضای مجازی همچنین مصوب کرده است که تنظیم‌گران بخشی باید با هدف افزایش تنوع و رضایت کاربران از خدمات اینترنتی، خدمات و پلتفرم‌های خارجی پرکاربرد را شناسایی کنند و راه‌های فنی برای دسترسی به خدمات مفید خارجی را در چارچوب حکمرانی‌پذیر مورد بررسی قرار دهند. این تنظیم‌گران بخشی باید ظرف یک ماه ضوابط را به مرکز ملی فضای مجازی کشور ارسال کنند.
عبور از تحریم باید رایگان باشد
شورای عالی فضای مجازی راه‌هایی را برای مبارزه با تحریم‌های خارجی در زمینه فناوری در نظر دارد. یکی از این راه‌ها این است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید خدمت «تحریم‌شکن» را به صورت رایگان ارائه کند. این وزارتخانه همچنین باید اگر بخش خصوصی بخواهد، مجوز فعالیت در زمینه تحریم شکن را به آنها بدهد و شرایط لازم را برای آنها فراهم کند.
تصمیم‌گیری یک گروه کوچک 7 نفره برای 85 میلیون نفر
هر چند هر یک از اعضای این کارگروه نظارت 7 نفره، یکی از ارکان قدرت و سیاست هستند، اما به دلایل زیادی صلاحیت تصمیم‌گیری به جای تمام مردم ایران را ندارد. نگاه صرفا نظامی به فضای مجازی، تصور ملی‌گرایی در پلتفرم‌های خارجی، عدم بهبود کیفیت خدمات نرم‌افزارهای داخلی و… دلایل این عدم صلاحیت هستند.
هر چند دسترسی به پلتفرم‌های محبوب خارجی با فیلترشکن هر روز سخت‌تر می‌شود اما براساس نظرسنجی‌های رسمی انجام شده توسط ایسپا، هنوز هم محبوب‌ترین پلتفرم برای تبلیغات کسب و کارها، اینستاگرام است.
پیشتر گفتیم که پلتفرم‌های بزرگ با جذب سرمایه‌های بین‌المللی، مفهوم ملی بودن را کنار می‌گذارند و به طور مثال نمی‌توان اینستاگرام را یک شبکه اجتماعی آمریکایی دانست. در حالی که دغدغه شب و روز این کارگروه، اثبات ایرانی بودن یک نرم‌افزار مثل روبیکا می‌باشد.
هر چند که پلتفرم‌های بزرگ بین‌المللی دارای قوانین داخلی هستند که بسیار تکامل‌یافته‌تر از قوانین حاکمیتی دولت‌ها است.
صیانت از جاسوسی قانونی
وقتی حرف از ارائه خدمات رایگان و قانونی برای عبور از تحریم به میان می‌آید، در واقع بهای آن خدمت رایگان، شنود و جاسوسی اطلاعات شخصی شما است. هرچند که این مصوبه نام دیگر همان طرح معروف «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی است».
در حالی که ماهیت دسترسی به اینترنت مثل جریان آب است و در نهایت راهی برای توقف آن یافت نخواهد شد اما هر چند سال یک بار، برای تبدیل بودجه به هزینه، طرح‌هایی از این قبیل تصویب می‌شود.
نام صیانت گره خورده است با کاسبان فروش فیلترشکن؛ ایجاد نیاز و در مقابل فروش ابزار رفع نیاز یعنی فیلترشکن.
منبع: شورای عالی فضای مجازی
