در جلسات قبلی آموختید که چگونه با 8 نظریه مختلف، یک رهبر موفق باشید. حالا نوبت به آن رسیده که کسب و کار خود را پایه‌گذاری کنید. این شما و این هم جلسه پنجم از مدرسه اقتصاد!
بسیاری از افراد از راه‌اندازی کسب و کار خود از صفر دلهره دارند. چقدر ایده‌های خلاقانه‌ای که به دلیل ترس از شروع هرگز عملی نشدند! شاید شما هم در محیط خود با افرادی روبرو شده‌اید که ایده جالبی برای کارآفرینی داشته‌اند، اما می‌گفتند: «ولی من سرمایه کافی ندارم، تیم مناسب ندارم؛ نمی‌تونم این کار رو بکنم.»
در این جلسه راه‌های عبور از ترس راه‌اندازی یک کسب و کار را مرور می‌کنیم و در جلسه بعدی، از تجربیات کارآفرینان موفق صحبت خواهیم کرد.
قدم اول
شروع کردن از صفر اصطلاحی است که در زبان روزمره به کار می‌بریم و به معنی شروع کاری از مرحله اول و همچنین انجام فعالیت‌های متنوع و ترکیب آن‌ها با هم تا رسیدن به نتیجه نهایی است. شروع از صفر هم دقیقاً اولین اقدامی است که هر کارآفرینی برای شروع کسب و کار کوچک خود انجام می‌دهد.
با سرمایه کم، بدون تیم قوی یا با تعداد اندک، با مشتریان کم ولی با حجم زیادی از کار که باید آن‌ها را انجام و کنترل کنید. حقیقت این است که این کار دشوار است و خیلی از افراد پس از شروع نمی‌توانند به آن ادامه دهند و در برابر مشکلات تسلیم می‌شوند. سؤال این است که آیا با شرایط سخت و حرکت از نقطه صفر، می‌توان کسب‌وکار موفقی راه‌اندازی کرد؟
مراحل راه‌اندازی کسب و کار نوپا
-
خودشناسی
شناخت خودتان اولین قدم برای راه‌اندازی کسب و کار از صفر است. اگر بخواهید خودتان را به دیگران معرفی کنید چه می‌گویید؟ به چه هدفی ایمان دارید تا روز و شب برایش تلاش کنید، نقاط قوت یا ضعفتان چیست و چه مهارت‌هایی دارید.
مهارت‌های شما بزرگترین ابزار شما در شروع کسب‌وکار از صفر است. وقتی کسی برنامه‌نویس است به‌آسانی می‌تواند یک فروشگاه آنلاین تأسیس کند و خیلی از کارها را خودش انجام و نظارت کند.
اما کسی که دانشی از برنامه‌نویسی ندارد هنگام تأسیس فروشگاه آنلاین، مشکلات فراوانی خواهد داشت و در نتیجه هزینه زیادی هم باید بپردازد. خیلی اوقات مهارت‌ها و توانمندی‌های شما می‌تواند به‌عنوان مزیت رقابتی برای کسب‌وکارتان در نظر گرفته شود.
در یک دفترچه یادداشت، به عنوان یک بیوگرافی از خودتان، اهداف و توانایی‌هایی که مزیت رقابی به حساب می‌آیند و شغل رویایی‌تان را یادداشت کنید.
-
یک ایده موفق باید نیازی را برطرف کند
ایده کسب و کار از صفر باید بر پاسخگویی به نیاز باشد. ایده شما باید بتواند نیاز قسمتی از بازار را رفع کند تا بتوانید موفق شوید. چیزی که بسیاری از کسب‌وکارهای جدید به آن کم توجهی می‌کنند و همین باعث می‌شود تا کسب‌وکارشان ناموفق باشد.
براساس آمار سایت Entrepreneur حدود 30% از کسب‌وکارهای جدید در طول سال دوم شکست می‌خورند که علت اصلی آن عدم برآورده کردن نیازهای مشتریان است. این آمار همخوانی دارد با گزارش دیگری که نشان می‌دهد 34% از کسب‌وکارهای نوپا به دلیل عدم تطابق مناسب با بازار شکست می‌خورند. بنابراین، برای راه‌اندازی یک کسب و کار موفق، لازم است که ایده شما به نحوی باشد که بتواند چالش یا نیاز جامعه هدف را حل کند.
برای رفع نیاز بازار نیاز به کار بسیار بزرگ نیست؛ فقط باید بازارتان را خوب بشناسید و بدانید که مشتری‌ها چه چیزی می‌خواهند. به‌عنوان مثال وقتی جف بیزوس ایده آمازون را داشت، شروع به تحقیق درباره فروشگاه‌هایی کرد که محصولاتشان را به صورت آنلاین می‌فروختند.
او دریافت که هیچ‌کدام از آن‌ها کتاب نمی‌فروشند و دلیل آن هم عدم وجود یک کاتالوگ جامع از عنوان کتاب‌ها بود.
در آن زمان فروشگاه‌ها کاتالوگ‌های کاغذی چاپ می‌کردند و به مشتری ارسال می‌کردند. مشتری هم بعد از دریافت کاتالوگ می‌توانست محصول خود را انتخاب کند و سفارش دهد. اما ایده جف بیزوس هزینه‌ها را کمتر می‌کرد، کاتالوگ‌های کاغذی را حذف می‌کرد و سرعت خرید کالا را هم بالاتر می‌برد.
ایده جف بیزوس این بود که یک فروشگاه آنلاین کتاب راه‌اندازی کند که دارای یک کاتالوگ الکترونیک باشد. این کاتالوگ الکترونیک شامل تمام عنوان‌های کتاب موجود در بازار بود و مشتریان می‌توانستند با استفاده از جستجو، نظرات دیگران، پیشنهادات هوشمند و سایر امکانات، به راحتی کتاب مورد نظر خود را پیدا و خریداری کنند.
-
تعیین جامعه هدف
شروع کسب و کار از صفر به این معنی نیست که بتوانید همه مشتریان را به خود جذب کنید. پس باید قسمتی از بازار را به‌عنوان مشتری هدفتان تعیین کنید که هم سودآوری بالاتری برای شما دارد و هم می‌توانید بهترین خدمات را به آن‌ها ارائه کنید.
برای انتخاب مشتری هدف، باید بازار خود را به صورت دقیق و علمی تحلیل کنید. باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید، مانند جمعیت، جغرافیا، فرهنگ، رفتار، نیاز، درآمد و سبک زندگی مشتریان. باید بفهمید که چه گروه‌هایی از مشتریان وجود دارند و چه تفاوت‌هایی بین آن‌ها هست. باید بفهمید که چه گروه‌هایی از مشتریان با ایده شما همخوانی دارند و چقدر آمادگی دارند برای خرید محصول یا استفاده از خدمات شما.
شاید برای شناسایی بهتر مشتریان خود، نیاز داشته باشید که دسته‌بندی آن‌ها را ریزتر کنید و به گروه‌های متفاوت تقسیم کنید. برای مثال، اگر هدف شما فوتبالیست‌های مرد باشند، می‌توانید این طور زیربخش‌بندی کنید:
- فوتبالیست‌های پسر در سطح دبیرستان
- فوتبالیست‌های مرد که به عنوان سرگرمی فوتبال بازی می‌کنند
- فوتبالیست‌های حرفه‌ای در سطح بالا و …
با تقسیم‌بندی دقیق‌تر مشتریان خود، می‌توانید به راحتی از نظرات، اهداف، علاقه‌مندی‌ها و رفتار آن‌ها آگاه شوید و به صورت متمرکز بازار را در دست بگیرید. سپس می‌توانید با توجه به نتایج، فعالیت خود را در بخش‌های دیگر بازار گسترش دهید. ولی بسیاری از کسب‌وکارها در ابتدای راه خود، به جای این کار، سعی می‌کنند از بخش عمومی بازار شروع کنند که این موجب شکست آن‌ها می‌گردد.
-
سنجش بازار (MVP)
شاید با اصطلاح MVP آشنا باشید؛ MVP کوتاه شده‌ی Minimum Viable Product یا حداقل محصول قابل‌ارائه است. این عبارت برای اولین بار توسط اریک ریس در کتاب نوپای ناب به کار رفت ولی به‌زودی پرطرفدار شد. شما وقتی می‌خواهید کسب و کار خود را از صفر شروع کنید، نباید بدون برنامه به کار بپردازید؛ چون هدف شما این است که با کمترین هزینه، کسب‌وکاری موفق راه‌اندازی کنید.
با این روش، شما می‌توانید ایده خود را در کمترین زمان و هزینه بررسی کنید و با دریافت بازخوردهای مختلف، ایده خود را بهبود بخشید و در نهایت محصولی کامل برای مشتریان خود ارائه کنید.
برای مثال، فیس‌بوک را در نظر بگیرید؛ نسخه اولیه یا MVP این شبکه اجتماعی هیچ قابلیتی مثل استوری، گروه، ویدئو یا آهنگ نداشت و فقط یک نسخه ساده برای ارتباط دوستان با هم بود.
-
طرح کسب و کار (Business plan)
طرح کسب‌وکار یک سند نوشتاری است که به طور جامع نشان می‌دهد که چه هدف‌هایی برای یک کسب‌وکار در نظر گرفته شده است و چگونه قصد دارد به آن‌ها دست یابد. این سند مانند یک نقشه راه عمل می‌کند که مسیر کسب‌وکار را از لحاظ بازاریابی، درآمد و عملیاتی روشن می‌کند.
این سند به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشید و بتوانید فعالیت‌های خود را ارزیابی کنید. این طرح شامل ۶ قسمت اصلی است که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم: