براساس صورت‌های مالی منتشر شده از بانک‌ها، سه بانک آینده، ایران زمین و سرمایه در سال ۱۴۰۱ بیشترین زیان را در بین بانک‌های کشور به خود دیدند. علل اصلی این زیان‌دهی عدم تطابق منابع و مصارف، ناتوانی در وصول تسهیلات و هزینه‌های مالی سنگین بوده است.
بررسی دلایل ناترازی بانک‌ها
بانک‌ها به عنوان مؤسسات مالی، با جذب سپرده با نرخ سود مشخص، منابع را در قالب تسهیلات یا سرمایه‌گذاری‌های دیگر تخصیص می‌دهند تا از این راه درآمد کسب کنند. اما بعضی از بانک‌ها با سرمایه‌گذاری در دارایی‌های نقدشوندگی پایین مثل املاک و مستغلات یا با اعطای تسهیلات به مشتریان غیرجاری، دچار ناترازی عملیاتی و هزینه‌های مالی زائد شده‌اند.
بر اساس صورت‌های مالی منتشر شده، بانک آینده در حالی که ۶۱.۵ همت (هزار میلیارد تومان) سود سپرده پرداخت کرده، فقط ۲۲.۵ همت درآمد عملیاتی داشته است و در نتیجه ۳۹ همت زیان ناخالص را تجربه کرده است. با وجود اینکه این بانک با لحاظ کردن ۲۲.۳ همت به عنوان «برگشت ذخیره مطالبات مشکوک الوصول»، زیان خود را کاهش داده است، اما هزینه مالی ۸ هزار میلیارد تومانی بابت استقراض منابع باعث شده تا زیان خالص آن به ۲۹ همت برسد.
بانک ایران زمین و بانک سرمایه نیز در شرایط مشابه قرار دارند. بانک ایران زمین با داشتن تراز عملیاتی منفی ۱۱.۲ همت، زیان خالص ۱۲.۳ همت را به خود دیده است. بانک سرمایه نیز با تراز عملیاتی منفی ۲.۷ هزار میلیارد تومانی و هزینه مالی ۴.۷ هزار میلیارد تومانی، زیان خالص ۸ همت را تحمل کرده است.
این در حالی است که برخی از بانک‌های دولتی مثل بانک ملت، بانک صادرات و بانک تجارت در سال ۱۴۰۱ سوددهی خوبی داشته‌اند و بانک ملت با سود خالص ۱۰.۵ همت، سودده‌ترین بانک کشور شده است.
بانک مرکزی با ناترازی بانک‌ها برخورد می‌کند
ناترازی بانک‌های زیان‌ده در بازار پول و سرمایه، پیامدهای منفی اقتصادی دارد. این بانک‌ها با افزایش تقاضای اضافه برداشت از بانک مرکزی و شرکت در عملیات بازار باز، پایه پولی را رشد می‌دهند. همچنین باعث افزایش نرخ بهره در بازار بین بانکی شده و هزینه سود سپرده‌ها را بالا می‌برند. اگر دولت و بانک مرکزی تصمیم به نجات این بانک‌ها بگیرند، ممکن است همانند سال ۱۳۹۳ و موسسات مالی غیرمجاز، تورم را تشدید کنند و مردم را زیر فشار قرار دهند.
ابوالحسن صفار حروفچی، رئیس کل بانک مرکزی، اخیرا گفته است که این بانک‌ها باید برنامه اصلاحی را پیاده کنند و در غیر این صورت، به سوی انحلال رفته و تصفیه خواهند شد. این در حالی است که هنوز نحوه و زمان‌بندی این فرآیند مشخص نشده است.
منبع: فردای اقتصاد
