«اپراتورهای اینترنت باید برای افزایش قیمت خدمات خود، ابتدا کیفیت شبکه را بر اساس یک زمان‌بندی معین بهبود بخشند.»
این موضوع را وزیر ارتباطات دولت سیزدهم، عیسی زارع‌پور، همواره در پاسخ به درخواست افزایش تعرفه اینترنت از سوی اپراتورهای همراه و ثابت تاکید کرده است. اما اخیرا شنیده شده است که وزیر ارتباطات در دو سال اخیر، بدون اطلاع عموم، از ستاد تنظیم بازار خواسته است که «افزایش تعرفه، بدون افزایش کیفیت» را مجاز کند.
به گفته منابع آگاه، امیر محمدزاده لاجوردی، رئیس رگولاتوری، پس از مذاکرات متعدد با ستاد تنظیم بازار، در انتهای شهریور ماه موفق شده است که موافقت این ستاد را برای افزایش تعرفه بگیرد. به نظر می‌رسد که روز یکشنبه (نوزدهم آذر)، کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با حضور وزیر ارتباطات به عنوان رئیس این کمیسیون، افزایش ۳۰درصدی تعرفه اینترنت برای اپراتورهای همراه را رسما اعلام خواهد کرد.
شرکت ارتباطات زیرساخت نیز از جمله اپراتورهایی است که از محدودیت و فیلترینگ اینترنت زیان دیده و سود خالصش در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل حدود ۴۵ درصد کم شده است. این شرکت که تنها واردکننده پهنای باند به کشور است، اکنون می‌خواهد تعرفه فروش پهنای باندش را به اپراتورها دو برابر کند.
به گزارش منابع مطلع، رگولاتوری هم با این درخواست موافق است اما هنوز در مورد مقدار دقیق افزایش تعرفه با شرکت زیرساخت مذاکره می‌کند. علاوه بر این، بر اساس اخبار وارده، به نظر می‌رسد که فردا، کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که وزیر ارتباطات رئیس آن است، افزایش تعرفه پهنای باند شرکت زیرساخت را فقط برای اپراتورهای همراه تصویب و اعلام خواهد کرد.
تمامی این حواشی از یک سو، از طرفی دیگر وزیر قطع ارتباطات طی چند روز گذشته، مدعی شده بود که او نیز مانند دیگر مردم از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده استفاده نمی‌کند. همچنین ادعای طنز دیگر او، نزدیک شدن سرعت اینترنت ایران به گیگابایت بود. بیایید با خود رو راست باشیم؛ روزانه چند درصد از فضای مجازی داخلی استفاده می‌کنید مگر به اجبار؟ حال که 90 درصد خدمات مورد نیاز روزمره به صورت بین‌المللی تامین می‌شود، آیا این فیلترنت گران قیمت، از کیفیت مطلوبی برخوردار است؟
افزایش تعرفه اینترنت در حالی اتفاق خواهد افتاد که نه تنها خدمات با کیفیت ارائه نمی‌شود، بلکه با تصویب ماده 75 برنامه هفتم توسعه، حریم شخصی کاربران توسط دولت نقض خواهد شد.
اوپراتورها هیچگاه سیرآب نمیشوند
اپراتورهای ثابت و همراه همیشه از مسئولان دولتی خواسته‌اند که تعرفه خدمات ارتباطی، به‌خصوص تعرفه اینترنت، با در نظر گرفتن تورم و گرانی در بخش‌های مختلف، اصلاح شود؛ اما این خواسته هم در دو دولت قبلی و هم در دولت کنونی با مقاومت روبرو شده است. هرچند این مقاومت مسئولین دولتی فقط یک نمایش در مقابل دوربین‌ها بوده است.
برای نمونه بخش خصوصی که با برگزاری جلسه‌ها و نشست‌های متعدد برای افزایش تعرفه در بخش اینترنت تلاش کرده بود، در قانون بودجه ۱۴۰۰ با ممانعت مجلس از اجازه دادن به دولت برای اصلاح تعرفه‌ها مواجه شد.
در ادامه عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، در اردیبهشت سال 1401 در یک گفت‌وگوی تلویزیونی در پاسخ به خواسته بخش خصوصی برای افزایش تعرفه‌ها در بخش اینترنت گفت: «افزایش تعرفه اینترنت باید با افزایش دو‌برابری سرعت آن همراه باشد». این حرف او هنوز عملی نشده و سرعت اینترنت نه‌تنها دو‌برابر نشده بلکه کیفیت آن هم کاهش یافته است، اما در یک سال اخیر شایعاتی از نیاز به اصلاح در تعرفه‌ها از سوی دولت شنیده شده است. برای مثال سال گذشته وزیر ارتباطات که افزایش تعرفه در بخش ارتباطات را به شرط افزایش سرعت اینترنت قرار داده بود، در مجلس گفت اگر تعرفه‌های ارتباطی به‌ویژه در بخش شرکت مخابرات تغییر نکند، این شرکت عظیم صنعت تلکام راهی ورشکستگی خواهد شد.
بعد از این اظهارات هم برخی از اپراتورها به‌صورت پنهانی قیمت و بسته‌های اینترنتی خود را تغییر دادند. به‌طوری‌که در سال 1401 ایرانسل و همراه اول، برخی از بسته‌های بزرگ و بلندمدت خود را حذف کردند و چند اپراتور ثابت هم بر اساس مصوبه ۲۶۶ رگولاتوری که در سال ۹۶ ابلاغ شده، قیمت سرویس‌های خود را بالا بردند. اما هیچ‌کدام از این اقدامات راه‌حل نهایی برای کاهش هزینه‌ها و رشد صنعت ارتباطات نبوده است. اپراتورهای مخابراتی می‌گویند که با تعرفه‌های فعلی نمی‌توانند ادامه بدهند. آنها از افزایش هزینه‌های جاری و غیرجاری‌شان در سال‌های اخیر به‌عنوان علتی اشاره می‌کنند که سود این صنعت را سال به سال کاهش داده است و در مورد فروپاشی صنعت ارتباطات با ادامه این وضعیت هشدار می‌دهند.
بعد از حدود هشت سال، وزارت ارتباطات دولت سیزدهم به نظر می‌رسد که بتواند شرکت‌های ارتباطی را در زمینه اصلاح تعرفه اینترنت امیدوار کند. تنها یک ماه پیش بود که رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به‌صورت رسمی اعلام کرد که مدل اصلاح تعرفه اینترنت به مرکز ملی فضای مجازی فرستاده شده است. به نظر می‌رسد مرکز ملی فضای مجازی هم با این مدل موافق بوده و در هفته جاری قرار است این تعرفه‌ها برای اپراتورهای همراه و ثابت تغییر یابد. قبل از این هم به نظر می‌رسد در شهریور رئیس رگولاتوری مذاکرات مورد نیاز برای تغییر تعرفه را با ستاد تنظیم بازار انجام داده و موافقت این ستاد را برای افزایش حدود ۳۰درصدی (۲۶ درصد) تعرفه اینترنت به دست آورده است.
محمدعلی یوسفی‌زاده، رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران و مدیرعامل شرکت آسیاتک، ضمن تأیید این خبر، می‌گوید‌هنوز مصوبه ستاد تنظیم بازار برای افزایش تعرفه اینترنت از سوی رگولاتوری به آنها ابلاغ نشده و آنها منتظر این ابلاغ هستند. از طرف دیگر یک فعال شرکت اینترنتی می‌گوید این مصوبه احتمالا در جلسه روز آینده از سوی رگولاتوری فقط به اپراتورهای موبایل ابلاغ می‌شود و سپس اپراتورهای ثابت نیز تحت تأثیر این مصوبه قرار می‌گیرند.
گرانی اینترنت برای کدام کیفیت مطلوب؟
یک سال است که با هر بهانه‌ای با امضای هر مسئول مرتبط و نامرتبط، راه نفس اینترنت تنگ‌تر می‌شود. یک روز با فیلترینگ یک سرویس پرکاربرد مثل اینستاگرام و روز دیگر با خلق یک داستان علمی – تخیلی مثل قطع کابل اینترنت بین‌المللی در کشورهای همسایه. شرط وزیر ارتباطات برای گران شدن اینترنت، افزایش کیفیت آن برای کاربران است. اما آیا در این شرط اشاره‌ای به تفکیک کیفیت اینترنت داخلی و بین‌الملل شده بود؟
مصوبات و قوانین دولت یک کشور براساس نیاز مردم تصویب می‌شود؛ نیاز مردم، بهره‌مندی از خدمات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مبتنی بر اینترنت بین‌الملل است مثل سایر مردم کشورها. اما با کدام نظرخواهی منصفانه به این نتیجه‌گیری رسیده‌اید که مردم به دنبال استفاده از پلتفرم‌های بومی هستند؟ حقیقتی که باید به آن اعتراف شود این است که اگر مردم به استفاده از جاسوس‌افزارهایی مانند سروش، روبیکا، بیسفون، ایتا و… روی آوردند، از سر ناچاری بود که خود مسئولین آن را مصوب کردند.
بیشتر بخوانید: اینستاگرام، برنده میدان رقابت پلتفرم‌های دیجیتال مارکتینگ شد
زیان انباشته اوپراتورها نیز ناشی از همکاری جاه طلبانه آنها در مسدودسازی اینترنت است. اوپراتورهای همراه و ثابت روزی بذر یک علف هرز را کاشتند و امروز توان مهار کرن رشد ضرر و زیان آن را ندارند. تا زمانی که نیاز واقعی کاربران باور نشود، تغییری در شرایط اقتصادی دستگاه‌های مربوطه رخ نخواهد داد. چرا که کاربران زمانی حاضر به پرداخت بهای بیشتر خواهند بود که نیاز آنها در پلتفرم‌های استاندارد رفع شود و از کیفیت مطلوب و پایدار اینترنت برخوردار شوند.
در حال حاضر از نظر مقرون به صرفه بودن اینترنت، ایران در جایگاه چهل و نهم در میان 117 کشور را دارد. در صورت تصویب طرح افزایش تعرفه اینترنت، باید منتظر سقوط آزاد جایگاه اینترنت ایران باشیم.
منبع: اختصاصی ویکی پرند
