گرمای هوا در ایران باعث افزایش مصرف برق شده و ناترازی تولید برق را در کشور نا به سامان کرده است. در نتیجه، قطع برق گسترده در شهرهای مختلف و کمبود برق در بخش‌های صنعت و خدمات مشکلات زیادی را برای فعالان اقتصادی و شهروندان پدید آورده است.
این ناترازی هر سال در فصل گرما به بحران تبدیل می‌شود. امسال هم جمهوری اسلامی قادر به تأمین برق مورد نیاز کشور نبوده است. به همین خاطر، دولت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته، ۱۱ و ۱۲ مرداد، را به بهانه حفظ جان شهروندان از گرما، تعطیل کرده است. اما برخی تحلیلگران علت این تعطیلات را ناتوانی در تأمین برق دانسته‌اند.
روزنامه «پیام ما» هفته گذشته خبر داد که «دو نیروگاه برق‌آبی سدهای کارون سه و چهار به خاطر تولید فراتر از ظرفیت خود، خارج از سرویس شده‌اند.» این روزنامه با استناد به یک منبع آگاه در وزارت نیرو نوشت که «افزایش مصرف برق در روزهای گذشته سبب شد که این نیروگاه‌ها بعضاً بیش از بیست ساعت در شبانه‌روز فعال باشند و منابع آبی آن‌ها کاهش یابد.»
سخنگوی وزارت نیرو هم پیش از تعطیلات دو روزه، احتمال شکستن رکورد تاریخی مصرف برق کشور را به علت گرمای هوا در هفته جاری اعلام کرده بود.
کارشناس انرژی حسین افضلی نظر داد که «بعید نمی‌دانم فشار مصرف برق دلیل تعطیلات باشد.» و اضافه کرد که «ناتوانی در تأمین بستر‌های تولید و عدم بهینه‌سازی مصرف عامل وضعیت فعلی است.»
بررسی فرضیه‌ها
با توجه به فرضیه‌های مختلفی که برای تعطیلات دو روزه اخیر در کشور مطرح شده است، یکی از علل قابل قبول و منطقی کمبود برق است. این فرضیه با توجه به قطع گسترده برق در شهرهای مختلف و گزارش‌ها درباره قطع برق صنایع در روزهای پیش و پس از تعطیلات، دارای استدلال قوی‌تری شده است.
طی روزهای گذشته، مناطق زیادی از تهران با قطع چند ساعته برق مواجه شدند. بخش زیادی از خیابان «پاسداران»، خیابان «مطهری»، چهارراه قصر و بزرگراه «صیاد شیرازی»، خیابان‌های «خواجه عبدالله» و جلفا، بخش‌هایی از خیابان «ولیعصر» و بلوار فردوس در غرب تهران، بدون برق ماندند.
روز دوشنبه ۱۶ مرداد نیز قطع برق در مناطق دیگری از پایتخت ادامه داشت. محلات حوالی میدان «هفت‌تیر»، خیابان‌های «سلیمان‌خاطر»، سهروردی جنوبی و شمالی، بهار شیراز، بهار و «مفتح»، «بهشتی»، هویزه، آپادانا، قائم‌مقام فراهانی و «مطهری» نیز با قطعی برق روبرو شدند.
قطع برق علاوه بر خاموش کردن مغازه‌ها و منازل، باعث خاموش شدن چراغ‌های راهنمای ترافیک و اختلال در جابجایی رانندگان نیز شد. در خیابان «مطهری» به عنوان مثال، قطع برق باعث از هم پاشیدن ترافیک شد.
شرکت توانیر علت قطع برق را مشکل در نیروگاه رجایی عنوان کرده است. این شرکت گفت: «صبح دوشنبه صاعقه به پست نیروگاه رجایی زده و رله حفاظت آن عمل کرده است. این مسئله باعث شده که نقاط محدود تهران برای دقایق کوتاه بدون برق باشند.»
سخنگوی صنعت برق کشور نیز همین روز خبر داد که مصرف برق به سطح تاریخی ۷۳ هزار و ۴۵۰ مگاوات رسیده است. وی گفت: «مصرف برق نسبت به سال گذشته ۴ هزار مگاوات (۵/۷ درصد) بیشتر شده است.»
به گزارش روزنامه «فراز»، قطع برق در شب ۱۵ مرداد ۱۴۰۲ علاوه بر مشکلات زیادی که برای شهروندان به وجود آورد، باعث شد که تعداد زیادی از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اینترنتی و رسانه‌ای نیز در دسترس نباشند.
به عنوان مثال، دیتاسنتر افرانت که مجموعه‌ای از سرورهای اینترنتی است، به دلیل قطع برق در خیابان بهشتی توسط مظفری مدیر اجرایی گرین‌وب تایید شده است. این قطع بیش از ۷۵ دقیقه طول کشید و سبب شد که سرویس‌های مختلفی مانند اسنپ فود قابل دسترس نباشند.
روزنامه «فراز» در گزارش خود نشان داد که قطع همزمان فیلترشکن‌ها و برخی سایت‌ها و خدمات داخلی، نشانگر «وجود مافیای فیلترشکن در ایران و کاسبان فیلترینگ فعال در ایران» است که در پایتخت به فعالیت مشغول هستند.
قطع برق در تهران فقط یک نمونه از مشکلات برق در سطح کشور است. شرکت توزیع نیروی برق شمال استان کرمان نیز در روز جمعه ۱۳ مرداد، قطع برق در نقاط مختلف شهر را به بهانه عملیات عمرانی اعلام کرده بود.
برق صنایع نیز جیره‌بندی شده و خسارات زیادی به تولیدات و صادارات وارد شده است. روز شنبه ۱۴ مرداد، شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ و خوزستان از قطع برق ۲۶۳ اداره و بانک و صنعت پرمصرف خبر دادند. این اتفاق به دلیل عدم رعایت دستورالعمل‌های کاهش مصرف برق انجام شده است.
قطع برق در صنایع مختلف ایران از جمله رستوران‌ها، داروسازی‌ها و چلوکبابی‌ها باعث نارضایتی و آسیب‌های جدی شده است. برخی از نمایندگان و فعالان این صنایع در مصاحبه با رسانه‌ها از مشکلات و چالش‌هایی که با آن‌ها روبرو هستند گفته‌اند.
حسن امیریان رئیس اتحادیه صنف رستوران‌داران، چلوکباب، آشپزخانه و حلیم‌پزان مشهد در تاریخ ۱۲ امرداد ۱۴۰۲ اظهار داشت که «برق ۸۰ درصد رستوران‌ها و چلوکبابی‌های مشهد در ساعت ۱۲ ظهر که ساعت پرفروش آن‌ها است به مدت ۲ ساعت قطع می‌شود.»
وی با بیان نگرانی از تاثیر منفی قطع جریان برق بر فروش و سرو غذای رستوران‌ها عنوان کرد که «سفارشات مشتریان را نمی‌توان به صورت الکترونیکی ثبت کرد و فاکتور‌های آن‌ها را نمی‌توان به صورت سیستمی محاسبه کرد. همچنین سیستم رستوران‌ها به اداره دارایی متصل است و قطع برق باعث مختل شدن حساب کتاب‌های مالیاتی می‌شود.»
مریم تاج‌آبادی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز درباره تأثیر قطع برق بر صنایع داروسازی گفت که «صنایع داروسازی که تولیدکننده دارو‌های خاص و آنزیم‌های حساس هستند، در شرف تعطیل شدن هستند. قطع برق چالش جدید و جبران ناپذیر است.»
وی افزود که «صنایع داروسازی در شهرک‌های صنعتی قرار دارند و وقتی برق شهرک قطع می‌شود، تأثیر آن را به صورت عمومی محسوس می‌کنند.»
مهدی پیرصالحی نایب رئیس سندیکای صاحبان صنایع داور‌های انسانی هم از مشکلاتی که صنایع داروسازی با قطع برق دارند گفت که «صنایع داروسازی مانند سایر صنایع ژنراتور دارند، اما این ژنراتور‌ها برای تولید برق موقت هستند و نمی‌توانند برای مدت طولانی برق را تامین کنند. علاوه بر این، ژنراتور‌ها نیاز به گازوئیل دارند که به صورت منظم و کافی در اختیار آن‌ها قرار نمی‌گیرد.»
با وجود اینکه مسئولان صنعت برق ایران از کمبود برق خبر نمی‌دهند و وضعیت را تحت کنترل خود می‌دانند، اما واقعیت این است که قطع برق در سطح کشور به حد بحران رسیده است و دولت با قطع جریان برق صنایع و خانگی سعی در فروکش کردن مشکل تا پایان فصل گرما دارد.
منبع: کیهان لندن
