در مرور تاریخ تهران دهه 40، کوچینی نامی است که به عنوان کاباره، رستوران دانسینگ، کافه و حالا سفره‌خانه از آن یاد می‌شود. شاخص‌ترین تصویری که قدیمی‌های تهران از این کافه به خاطر دارند، راهروی گورخری آن است. همراه ویکی پرند باشید تا گشتی در تقاطع خیابان کاخ (فلسطین) تا بلوار الیزابت (کشاورز) بزنیم و تاریخ تهران را مرور کنیم.
تاریخچه تاسیس کافه کوچینی
در دهه چهل خورشیدی، تهران چهره‌ای تازه به خود گرفت و به‌تدریج میزبان پدیده‌هایی شد که پیش‌تر در ایران سابقه نداشت؛ از کاباره‌ها و دانسینگ‌ها گرفته تا رستوران‌هایی با حال‌وهوای غربی. در این میان، رستوران دانسینگ «کوچینی» در خیابان فلسطین (کاخ سابق) و تقاطع بلوار کشاورز، به یکی از نمادهای فرهنگی آن دوران بدل شد. نام کوچینی بیش از هر چیز با صدای فرهاد، خواننده محبوب و متفاوت نسل جوان گره خورده است. اجرای ترانهٔ «جمعه» در همین رستوران، که با شعر شهریار قنبری و آهنگ اسفندیار منفردزاده ساخته شد، روح اعتراض اجتماعی و سیاسی آن روزها را بازتاب می‌داد و کوچینی را به پاتوق روشنفکران و دگراندیشان بدل ساخت.
کوچینی تنها یک رستوران یا محل اجرای موسیقی نبود، بلکه فضایی بود برای تجربهٔ آزادی، موسیقی و رقص در شکلی نو. در کنار برنامه‌های زنده، پیست رقص کوچینی نیز شهرت داشت و دختران و پسران جوان در فضایی آزاد می‌توانستند با آهنگ‌های روز غربی برقصند و لحظاتی متفاوت از فضای رسمی جامعهٔ آن زمان را تجربه کنند. این ترکیب از موسیقی، رقص و فضای مدرن، کوچینی را به یکی از شاخص‌ترین مکان‌های تفریحی پایتخت تبدیل کرده بود.
بانی و بنیان‌گذار کوچینی، ویدا قهرمانی، از بازیگران پیشگام سینمای ایران بود که با نگاهی فرهنگی و هنری این مکان را در آغاز دههٔ چهل بنیان نهاد. او قصد داشت کوچینی را نه‌تنها به عنوان یک رستوران، بلکه به‌مثابه پاتوقی برای رشد استعدادهای جوان در رشته‌های مختلف از جمله نقاشی، مجسمه‌سازی و موسیقی معرفی کند. همین نگاه بود که باعث شد بسیاری از هنرمندان نوپا، از جمله گروه بلک کتس و فرهاد مهراد، در این فضا شناخته شوند و مسیر شهرت خود را آغاز کنند.
همه چیز درباره ویدا قهرمانی
ویدا قهرمانی از نخستین چهره‌های زن در سینمای نوین ایران بود که با جسارت و دیدی متفاوت، مسیر تازه‌ای را در هنر بازیگری و فعالیت‌های فرهنگی دهه‌های ۳۰ و ۴۰ گشود. او نه‌تنها به‌عنوان بازیگر در آثار مهم آن دوران حضور داشت، بلکه با تأسیس کافه و رستوران هنری کوچینی در تهران، نقشی مؤثر در شکل‌گیری یکی از پاتوق‌های اصلی هنرمندان، روشنفکران و موسیقیدانان نسل جوان ایفا کرد. قهرمانی با نگرشی پیشرو، کوچینی را به مکانی برای معرفی استعدادهای نو و تلفیق هنر، موسیقی و اندیشه تبدیل ساخت؛ جایی که بسیاری از چهره‌های تأثیرگذار موسیقی پاپ ایران، از جمله فرهاد، نخستین تجربه‌های هنری خود را در آن رقم زدند.
در روزنامه ویکی پرند بخوانید: او از زنان جسور و تأثیرگذار در هنر ایران بود که با حضورش در سینما و تئاتر، تصویری تازه از زن مدرن و مستقل ارائه داد. فعالیت‌های او در دوران شکوفایی سینمای فارسی و همچنین در زمینه‌های فرهنگی، موجب شد تا نامش در حافظه تاریخی هنر ایران ماندگار شود. ویدا قهرمانی نمونه‌ای از زنانی بود که در میانه‌ی سنت و مدرنیته، راه خود را با انتخاب آگاهانه و باور به آزادی بیان و خلاقیت هنری پیش برد.
بخشی آثار و فعالیت‌ها:
- بازی در فیلم شرمسار (۱۳۳۳) – نخستین حضور رسمی در سینمای ایران
- ایفای نقش در چند فیلم سینمایی و تئاتر در دهه‌های ۳۰ و ۴۰
- تأسیس کافه، نگارخانه و رستوران کوچینی در خیابان کاخ (فلسطین) تهران
- حمایت و معرفی استعدادهای جوان در موسیقی، از جمله فرهاد مهراد و گروه بلک کتس
- همکاری با هنرمندان نوگرای آن دوران در زمینه‌های فرهنگی و هنری
- از چهره‌های تأثیرگذار موج نو فرهنگی پیش از انقلاب در تهران
کاباره کوچینی پس از انقلاب
کوچینی نیز مانند بسیاری از مراکز فرهنگی و هنری از احکام افراطی انقلابیون در امان نماند و در ابتدا مصادره شد. ویدا قهرمانی نیز از ایران برای همیشه مهاجرت کرد و میراثش به تاراج رفت.
پس از چند سال کوچینی فعالیت خود را در قالب رستوران و سفره خانه از سر گرفت اما هیچ وقت به رونق سابق خود بازنگشت.
